افسردگی در جامعه ما به دلایل مختلفی از جمله اقتصادی، وضعیت نابسامان و … رواج یافته است. افسردگی اساسی که تحت عنوان افسردگی تک قطبی نیز شناخته می‌شود یکی از شایع ترین انواع افسردگی است که خوشبختانه قابل درمان بوده اما در صروت عدم درمان ممکن است عواقب کشنده‌ای برای بیمار داشته باشد. این بیماری با علائمی همچون غم، اندوه و عدم علاقه به هیچ گونه محرک بیرونی شناخته می‌شود. افسردگی اساسی فقط بر احساسات منفی و تجربه‌های منفی که در گذشته تجربه کرده‌اید تمرکز یافته است.
این نوع از افسردگی به خوبی در انجمن روانپزشکان شناخته شده و در اکثر موارد از طریق دارودرمانی و جلسات مشاوره گفت و گو قابل درمان می‌باشد.
شیوع افسردگی اساسی
بر اساس آمار 20 تا 26 درصد زنان و 8 تا 12 درصد مردان در مقطعی از زندگی ممکن است افسردگی اساسی را تجربه نمایند و متوسط سن شروع افسردگی اساسی حدود 32 سال می‌باشد. در اکثر موارد افراد به دنبال هیچ گونه راهکاری جهت درمان خود نمی‌باشند.
یکی از دلایلی که خانم‌ها بیشتر در معرض این بیماری هستند همراه شدن این بیماری با سایر شرایط سخت مانند بیماری‌های مزمن و عود کننده می‌باشد، به عنوان مثال بارداری، بیماری سرطان، ایدز، سکته‌های قلبی و … همگی می‌توانند محرکی برای شروع افسردگی اساسی باشند. با اینکه این بیماری‌ها در مردان شایعتر می‌باشد اما دلایل فیزیولوژیکی در خانم‌ها مانند اختلالات هورمونی به ویژه در دوران زایمان و یائسگی به همراه ژنتیک همگی می‌تواند در بروز این بیماری در خانم‌ها نقش داشته باشند.
با این وجود در صورت عدم درمان این بیماری در هر دو جنس می‌تواند منجر به شرایط کشنده‌ای شود.
علل ایجاد افسردگی اساسی
افسردگی اساسی علل بسیاری می‌تواند داشته باشد اما برخی از مهم ترین آنها عبارتند از :
عوامل ژنتیکی
احتمال افسردگی اساسی در اقوام درجه یک فرد مبتلا به افسردگی اساسی مانند والدین، خواهر، برادر و فرزندان 3 برابر بیشتر از جمعیت عادی می باشد.
بیماری های همزمان
بیماری‌های همزمان مانند انوع سرطان، بیماری‌های مزمن مانند مشکلات قلبی، بیماری‌های با انگ اجتماعی مانند ایدز و ….
شرایط اقتصادی
شرایط اقتصادی مانند از دست دادن شغل، شرایط بد اقتصادی در جامعه و …
انواع افسردگی اساسی
افسردگی اساسی با توجه به عامل ایجاد آن به دسته بندی‌های مختلفی تقسیم می شود، با اینکه اکثر آنها علائم مشترکی مانند احساس غم و عدم علاقه به فعالیت‌های روزمره را تجربه می‌نمایند اما اطلاع از علت آن می‌تواند مشخص نماید که این نوع از افسردگی اساسی چقدر طول خواهد کشید. دسته‌بندی‌های مختلفی برای افسردگی اساسی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
افسردگی فصلی
افسردگی فصلی غالباً در فصل زمستان که میزان تابش نور خورشید کم می‌شود شیوع می‌یابد، نوردرمانی به همراه مشاوره و دارو درمانی می‌تواند در روند بهبود این بیماران موثر باشد.
افسردگی روان پریشی
این افسردگی همراه با هذیان و یا اعتقاد به مسائلی که در واقعیت وجود ندارند ایجاد می‌شود. علت آن می‌تواند یک حادثه آسیب زا و یا تجربه‌ی افسردگی در گذشته باشد.
افسردگی پس از زایمان
افسردگی پس از زایمان در خانم‌هایی که به تازگی زایمان کرده‌اند به دلیل تغییرات هورمونی بسیار رایج می‌باشد. استرس ایجاد شده از تربیت و بزرگ نمودن فرزند جدید همراه با تغییرات جسمانی که بر بدن وارد شده است می‌تواند منجر به ایجاد افسردگی پس از زایمان شود.
افسردگی مالیخولیایی
افرادی که این نوع از افسردگی را تجربه می‌نمایند غم و اندوه شدیدی مانند زمانی که فرد مورد علاقه‌ی خود را از دست داده‌اید تجربه می‌نمایند، علائم جسمانی مانند کاهش وزن، عدم انجام فعالیت‌هایی که در گذشته دوست داشتید و عدم تعامل با دیگران از مشخصه‌های این افسردگی می‌باشد.
علائم افسردگی اساسی
- تغییر اشتها: کم خوری و یا پرخوری
- برهم خوردن ریتم خواب شبانه
- تفکرات منفی (ناتوانایی در پیدا کردن هیچ گونه راهکار مثبت جهت حل مشکلات)
- تحریک با کوچکترین عامل
- بی‌قراری
- عدم تمرکز
- سرزنش کردن دیگران
- کناره‌گیری از دوستان و خانواده و عدم شرکت در فعالیت‌ها
- خستگی و بی‌حالی
- افکار بیمار گونه و خودکشی
درمان افسردگی اساسی
جهت درمان این بیماران روش‌های متفاوتی وجود دارد که شامل این موارد می‌شود:
- روان درمانی و جلسات مشاوره
- مصرف داروهای ضد افسردگی
- درمان با ضربه الکتریکی تشنج آور (شوک درمانی)
به طور کلی توصیه می‌شود شوک درمانی به عنوان آخرین مرحله درمان و در صورتی که سایر درمان‌ها پاسخگو نباشد به کار برده شود.
باید به این نکته توجه داشته باشید که هیچ زمان مشخصی جهت پاسخ به درمان وجود ندارد و افسردگی اساسی یک شرایط مزمن است که ممکن است علائم آن پس از چند ماه عود نماید، بنابراین حتی پس از اینکه احساس کردید به طور کامل درمان شده‌اید باید به صورت دوره‌ای با روانپزشک خود مشاوره داشته باشید.
در انتها لازم است ذکر شود 80 درصد از افرادی که برنامه‌های درمان افسردگی اساسی را آغاز می‌نمایند در طی 4 تا 6 هفته بهبود می‌یابند بنابراین در صورتی که حس می‌کنید شما یا یکی از اطرافیان شما علائم افسردگی اساسی را دارد بهتر است در اولین فرصت با یک روانشناس مشاوره داشته باشد.